Boeken vol verbindende verhalen
Wat gebeurt er als twee Nederlandse universiteitsbibliotheken hun mooiste boeken bij elkaar leggen? In dit samenwerkingsproject brengen Maastricht University en de Radboud Universiteit elk vijftien van hun topstukken samen, rond vier thema’s, die elk weer hun eigen verhalen vertellen: reisverhalen, natuurlijke historie, vrouwenwerk en fantasieverhalen.
Op het eerste gezicht lijken die onderwerpen misschien ver uit elkaar te liggen, maar wie beter kijkt, ziet verrassende verbanden. De collectie van de Radboud Universiteit en die van Maastricht University vertonen namelijk veel overeenkomsten als we kijken naar de wordingsgeschiedenis: een groot deel van beide collecties is afkomstig uit (deels complementaire) kloosterbibliotheken, bij uitstek plekken waar eeuwenlang kennis werd verzameld en bewaard over uiteenlopende onderwerpen. Een aantal thema’s dienden zich dan ook als vanzelf aan, zoals reisverhalen en natuurhistorische werken, die net zo zeer hun weg vonden naar de kloostertafels als religie en filosofie. In de Nijmeegse collectie is opvallend veel materiaal te vinden dat gemaakt is door en voor vrouwen: van eenvoudige gebedenboekjes tot prachtige manuscripten.
Collecties zijn echter ook steeds in beweging. Zwaartepunten binnen een collectie kunnen ook ontstaan en veranderen: een recente aanwinst, zoals de collectie geïllustreerde sprookjesboeken van Bernard Reith bij Maastricht University, laat zien dat thema’s zich ook als vanzelf kunnen aanreiken. Andere onderwerpen komen gaandeweg naar voren, omdat onze vragen, interesses of perspectieven veranderen. Zo krijgen het verleden en de collecties steeds een nieuwe betekenis.
Deze selectie biedt dan ook niet alleen een inkijkje in wat twee Nederlandse universiteitsbibliotheken bewaren. Ontdek dat boeken niet alleen kennis bewaren, maar dat ze ook vragen blijven stellen, je inspireren en verwonderen. Wat zeggen de boeken over hun tijd? En wat zeggen ze nu, tegen ons? Soms blijkt een oud boek verrassend actueel. Hoe langer je kijkt, hoe meer verbanden je ziet. Een reisverhaal blijkt ook een natuurboek, een fantasieboek is een verkapt politiek pamflet. Laat je meevoeren langs de thema’s, de topstukken en de verhalen.
Wikidata: context voor de topstukken
De topstukken hebben elk een eigen vermelding op Wikidata. Dat is een open, gezamenlijke databank, een zusterproject van Wikipedia. Op Wikidata krijgen dingen een eigen “ID”, zoals makers, plaatsen, onderwerpen, kunstwerken, gebouwen en boeken. Doordat die dingen slim aan elkaar gekoppeld zijn (“linked data”), kunnen we bijzondere verbanden en inzichten laten zien. Op deze site vind je dan ook een aantal interactieve visualisaties – tijdlijnen, kaarten, afbeeldingen – via Wikidata. De links in deze visualisaties leiden je meestal naar de Wikidata-pagina's over de getoonde onderwerpen.
Meer weten over dit onderdeel? Lees verder op onze projectpagina op Wikidata (Engelstalig).
Tijdlijn
Dubbelklik op elk element om het Wikidata-item te bekijken.
Waar zijn de topstukken geschreven, gedrukt of uitgegeven?
Topstukken uit de collectie van Maastricht University hebben een oranje stip; Radboud Universiteit een blauwe.
Klik op elke stip voor een afbeelding, titel en collectie. De links verwijzen naar Wikidata.
De schrijvers
Tenslotte zie je hier – in chronologische volgorde, en waar beschikbaar – portretten van de schrijvers van de topstukken.