Reisverhalen
Reisverslagen vormden eeuwenlang de eerste en enige blik die het lezend publiek op buitenlandse gebieden kon werpen. Ze beschreven vreemde volkeren, hun gebruiken en de ogenschijnlijk exotische landschappen waarin zij leefden. Nog belangrijker was het dat deze teksten vaak ook beelden bevatten van deze verre oorden in fijnzinnige, gedetailleerde, soms met de hand ingekleurde houtsneden of gravures, die de verbeelding van de lezers prikkelden. Kloosterbibliotheken, die vaak rijkelijk gevuld waren met dergelijke reisverhalen en reisgidsen, bewaarden zo een schat aan kennis en verbeelding over de wereld buiten de kloostermuren.
Vanaf de vijftiende eeuw werden Europese ontdekkingsreizen vaak vergezeld of gevolgd door christelijke missionarissen uit diverse orden. Deze missionarissen, uitgezonden over de hele wereld, schreven gedetailleerde dagboeken, hielden verslagen bij en schreven brieven, reisverhalen en memoires over hun ervaringen. Ook verzamelden zij de reisverslagen van andere, seculiere auteurs. Enkele topstukken in de collecties van de Radboud Universiteit en Maastricht University zijn door missionarissen opgetekende beschrijvingen van onder andere het Midden-Oosten in de zestiende eeuw, China in de zeventiende eeuw en Japan in de negentiende eeuw.
Deze reisverslagen bieden de moderne lezer veel meer dan slechts een verslag van een reis. Ze vormen vensters op de tijd waarin ze zijn ontstaan. Wat vond een Europese waarnemer belangrijk of opmerkelijk genoeg om vast te leggen?
Naast reisverslagen over verre oorden bevatten de Nijmeegse en Maastrichtse collecties ook vele reisgidsen, memoires, almanakken en wandelgidsen met betrekking tot Maastricht, Nijmegen, Gelderland en Limburg. Naarmate het uitgeven van boeken in West-Europa in de achttiende en negentiende eeuw meer verspreid en betaalbaar werd, nam het aantal lokale drukkerijen toe en verschenen er steeds vaker boeken en pamfletten over de eigen regio. Samen laten deze reisverhalen zien hoe tekst en beeld lezers eeuwenlang meenamen, van onbekende werelden ver over zee tot de vertrouwde paden van de eigen streek.
Tijdlijn
Dubbelklik op elk element om het Wikidata-item te bekijken.
Plaatsen beschreven in de topstukken
Topstukken uit de collectie van Maastricht University hebben een oranje stip; Radboud Universiteit een blauwe.
Klik op elke stip voor een afbeelding, titel en collectie. De links verwijzen naar Wikidata.